Những dấu hiệu nhận biết ung thư buồng trứng rất dễ bị bỏ qua, bởi chúng phổ biến và dễ bị nhầm với tình trạng sức khỏe khác. Ung thư buồng trứng là sự xuất hiện những khối u bất thường trên một hoặc cả hai buồng trứng bởi quá trình phát triển đột biến của những tế bào bên trong.
Nếu không điều trị sớm, tế bào ung thư sẽ tấn công những mô và cơ quan lân cận, làm giảm khả năng sản xuất nội tiết, sản xuất tế bào trứng, mang thai của buồng trứng. Ở giai đoạn muộn, tế bào ung thư di căn thông qua đường máu hoặc hệ bạch huyết sang nhiều cơ quan lân cận của cơ thể và tạo khối u mới.
1. UNG THƯ BUỒNG TRỨNG LÀ GÌ?
Theo số liệu của Globocan, năm 2020 trên toàn cầu có tổng cộng 313.959 trường hợp mắc mới và 207.252 trường hợp chết do ung thư buồng trứng. Tại Việt Nam, số liệu tương ứng là 1.404 trường hợp mắc mới và 923 trường hợp chết do ung thư.
Buồng trứng là cơ quan nằm giữa hai bờ buồng trứng, có chức năng sản xuất noãn và tiết ra những hormone nữ giới estrogen và progesterone. Ung thư buồng trứng diễn ra khi tế bào buồng trứng phát triển và tăng sản thất thường một cách không kiểm soát. Nếu không được điều trị, khối u có thể tấn công những mô lân cận và mô từ xa.
Ung thư buồng trứng có thể diễn ra tại những bộ phận khác nhau của buồng trứng. Có 03 loại ung thư buồng trứng hay gặp là:
– Ung thư biểu mô buồng trứng: chiếm 80-90%.
– Ung thư tế bào mầm: chiếm 5-10%.
– Ung thư có nguồn gốc mô đệm buồng trứng: ít gặp hơn.
Trong đó, ung thư biểu mô buồng trứng là một trong các ung thư phụ khoa hay gặp đối với phụ nữ tuổi tiền mãn kinh. Loại ung thư này thường có triệu chứng trong giai đoạn sớm, phần lớn những trường hợp chỉ được chẩn đoán khi ung thư đã vào giai đoạn muộn, tiên lượng điều trị không tốt.
Ung thư tế bào mầm thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi, nhiều nhất là phụ nữ trong lứa tuổi 20. Ung thư tế bào mầm có khuynh hướng phát triển nhanh chóng nhưng dễ dàng điều trị. Đa phần những trường hợp được chẩn đoán sớm, ung thư buồng trứng có mức độ nhạy cảm cao với điều trị hoá học, do đó có khả năng chữa lành cao, tiên lượng thường tốt.
Ung thư tế bào mô lót của buồng trứng khá ít gặp vì phát triển chậm. Các triệu chứng của loại ung thư lại rất dễ dàng nhìn ra nên có nhiều trường hợp được chẩn đoán từ giai đoạn sớm, tiên lượng rất tốt.
>> Xem thêm: Ung thư buồng trứng : Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
2. YẾU TỐ NGUY CƠ GÂY UNG THƯ BUỒNG TRỨNG
Đến giờ nguyên nhân chính xác xảy ra ung thư buồng trứng cũng không rõ. Nhưng một vài yếu tố nguy cơ có thể làm tăng nguy cơ phát triển loại ung thư buồng trứng đối với phụ nữ.
Trong khi ấy, yếu tố di truyền là một nhóm các yếu tố nguy cơ cao đã được xác định chiếm tới 7% số trường hợp ung thư buồng trứng. Những phụ nữ có mẹ và chị em dâu bị ung thư buồng trứng có nguy cơ ung thư tăng khoảng 20 đôi.
Ngoài ra, nhiều nhà nghiên cứu phát hiện thấy ung thư buồng trứng có ảnh hưởng bởi một số yếu tố là:
– Tuổi tác. Nguy cơ ung thư buồng trứng tăng lên theo số lượng chu kỳ rụng noãn. Ung thư biểu mô buồng trứng ít khi được chẩn đoán đối với phụ nữ dưới 40 tuổi.
– Sinh sản. Phụ nữ đã mang thai đang cho con bú vú mẹ có ít nguy cơ hơn so với phụ nữ không từng mang thai.
– Nội tiết. Phụ nữ tiền mãn kinh trễ có nguy cơ ung thư cao hơn.
– Chỉ số trọng lượng cơ thể. Phụ nữ béo phì với số đo khối cơ thể trên 30 có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng cao hơn.
– Di truyền. Đột biến gen BRCA1 và BRCA2 làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng.
Có yếu tố nguy cơ không có nghĩa là bạn không sẽ bị ung thư. Và trái lại, có những phụ nữ không có yếu tố nguy cơ nào cũng bị ung thư buồng trứng.
3. Dấu hiệu nhận biết ung thư buồng trứng
3.1. Đau bụng hoặc vùng chậu
Các mô xung quanh buồng trứng nếu bị tế bào ung thư lây nhiễm vào và nếu bị kết dính với nhau sẽ dẫn gây đau dai dẳng hoặc đau thành đợt tại lưng và bụng dưới. Vì vậy, nếu bạn đang chịu đựng các triệu chứng đau âm ỉ vùng xương chậu, hoặc cảm giác nặng tại vùng bụng dưới mỗi ngày, bạn cần gặp bác sĩ nhằm tìm thấy nguyên nhân của những triệu chứng trên.
3.2. Liên tục đau lưng
Có nhiều nguyên nhân khiến đau lưng, tuy nhiên nếu bạn chắc rằng bản thân không mắc bất cứ căn bệnh nào ảnh hưởng về cột sống hay là tình trạng đau nhức nào như giãn cơ, loãng xương, viêm cột sống hoặc bệnh lý cơ xương thì tốt nhất bạn hãy gặp bác sĩ để thăm khám. Bởi lẽ, đau nhiều và liên tục là biểu hiện nghiêm trọng của bệnh này, nên bạn không được bỏ qua nha.
3.3. Đầy hơi
Đầy hơi là một dấu hiệu báo động về căn bệnh ung thư buồng trứng. Hầu hết phụ nữ coi nó là triệu chứng của bệnh ruột kích thích và thường bỏ qua. Nhưng nếu triệu chứng đau kéo dài, bạn nên khám ngay.
3.4. Nhanh no và biếng ăn
Hầu hết phụ nữ mắc ung thư buồng trứng đều thấy biếng ăn, không muốn ăn và ăn bao nhiêu cũng cảm thấy nhanh no. Đây cũng là một tình trạng rất nguy hiểm.
3.5. Buồn nôn và nôn
Buồn nôn và nôn là dấu hiệu không lúc nào được bỏ qua. Bất cứ khi bạn thấy có dấu hiệu bất thường, bạn nên đi khám bác sĩ để biết chính xác bệnh trạng của bản thân nhé. Đây được coi là căn bệnh nguy hiểm của phụ nữ, do đó, khi bạn thấy có những dấu hiệu trên, tuyệt đối không được coi thường và cần đi khám bác sĩ ngay tức khắc.
>> Xem thêm: U nang buồng trứng là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa
3.6. Mệt mỏi vượt ngưỡng
Mệt mỏi vượt ngưỡng là dấu hiệu của ung thư buồng trứng. Điều tương tự có thể diễn ra hơn một tháng khi bệnh ung thư tiến triển và trở nên tồi tệ. Vậy, khi có dấu hiệu trên, chắc chắn bạn cần đi khám để nắm được tình hình của mình.
Cam kết bảo mật thông tin cá nhân khách hàng – Thông tin cá nhân của khách hàng được cam kết bảo mật tuyệt đối theo chính sách bảo vệ thông tin cá nhân . Việc thu thập và sử dụng thông tin của mỗi thành viên chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý của khách hàng đó trừ những trường hợp pháp luật có quy định khác. – Không sử dụng, không chuyển giao, cung cấp hay tiết lộ cho bên thứ 3 nào về thông tin cá nhân của thành viên khi không có sự cho phép đồng ý từ thành viên.3.7. Táo bón, tiêu chảy bất thường
Bất kỳ sự biến đổi nào khác của ruột, bao gồm táo bón hoặc tiêu chảy, có thể là dấu hiệu của ung thư buồng trứng. Nguyên nhân có thể là vì khối u đã di căn sang ruột kết hoặc ảnh hưởng của axit dạ dày tích luỹ tác động đến ruột.
3.8. Có vấn đề với cơ quan đường tiêu hoá
Phụ nữ mắc phải căn bệnh sẽ đi tiểu nhiều hơn nữa thông thường. Dấu hiệu trên bởi triệu chứng chướng bụng tạo ra. Bụng đầy hơi sẽ chèn ép lên niệu đạo, tạo cảm hứng mong muốn đi tiểu nhanh hơn nữa. Tuy nhiên, nó cũng là triệu chứng của những căn bệnh nhẹ nhàng tại tử cung, vì vậy nhiều chị em hay chủ quan mà bỏ qua nó.
3.9. Chu kỳ kinh bất thường
Theo nghiên cứu, ngày càng nhiều chị em phụ nữ trên 55 đã được phát hiện mắc ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, không phải là sau tiền mãn kinh bạn mới mắc ung thư buồng trứng.
Tuy nhiên, điều tương tự cũng có thể diễn ra với phụ nữ trung tuổi – ngay cả với những phụ nữ mới có kỳ kinh nguyệt đầu tay. Nếu bạn cảm thấy xuất huyết âm hộ bất thường hoặc có sự xáo trộn bất thường đối với kỳ kinh, tốt nhất bạn hãy nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn kỹ hơn nữa.
3.10. Đau khi “mây mưa”
Đau khi quan hệ có thể là một dấu hiệu cảnh báo có thể bạn đang đến giai đoạn đầu của ung thư buồng trứng. Nó đề cập đến cảm giác đau và khó chịu khu vực chậu, muốn đi tiểu nhanh và nhiều hơn nữa. Cho dù sự đau đớn khi giao hợp báo hiệu điều gì, thì quan trọng nhất là nên thông báo cho bác sĩ biết những triệu chứng của bạn càng nhanh càng tốt.
4. GIAI ĐOẠN UNG THƯ BUỒNG TRỨNG
Giai đoạn của ung thư buồng trứng được chẩn đoán, mô tả theo bảng TNM8 được Uỷ ban Phòng chống ung thư Hoa Kỳ (AJCC) và Hiệp hội Sản phụ khoa Quốc tế (FIGO) thiết lập như sau:
– Giai đoạn 1: U khu trú tại 1 trong 2 buồng trứng, đường ống dẫn noãn, không xâm lấn.
– Giai đoạn 2: U di căn 1 trong 2 buồng trứng hoặc vòi trứng hoặc đường ống dẫn noãn xâm lấn các cơ quan bên trong tạng chậu.
– Giai đoạn 3: U di căn từ trong tiểu khung vào ổ bụng, có hoặc không di căn hạch sau phúc mạc.
– Giai đoạn 4: U di căn rộng sang phổi, biểu mô gan, tuỵ, các cơ quan ngoài ổ bụng, xâm lấn niêm mạc ruột.
>> Xem thêm: Buồng trứng đa nang là bệnh gì? Nguyên nhân, 1 số triệu chứng và cách điều trị
5. CHẨN ĐOÁN UNG THƯ BUỒNG TRỨNG BẰNG CÁCH NÀO
Việc chẩn đoán ung thư buồng trứng có nhiều khó khăn. Đa phần những bệnh nhân đi khám không có triệu chứng và gần đây khi có triệu chứng nghĩa là ung thư đã vào giai đoạn sau.
Một số xét nghiệm được sử dụng trong sàng lọc ung thư buồng trứng là:
– Siêu âm phát hiện khối u buồng trứng.
– Soi ổ bụng phát hiện u di căn, phối hợp sinh thiết làm giải phẫu bệnh.
– Phim Nội soi phổi phát hiện di căn phổi.
– Chụp CT, MRI bụng phát hiện khối u buồng trứng, hạch ổ bụng, phát hiện khối u di căn.
– Soi đường ruột nhằm phát hiện khối u đường ruột di căn sang buồng trứng.
– Xét nghiệm hoá chất chỉ điểm khối u: CEA, CA 125, HE4, CA 72-4, AMH, LH, Inhhibin A. AFP và HCG hay gia tăng đối với ung thư tế bào gan.
– Xét nghiệm gen và giải trình tự gen để chẩn đoán bệnh, chọn phương pháp điều trị và tiên lượng nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng di truyền.
Nếu được phát hiện và điều trị kịp thời có thể chữa được ung thư buồng trứng với tỉ lệ thành công cao. Mặc dù không có một cách duy nhất giúp chẩn đoán phát hiện bệnh ung thư buồng trứng, tuy nhiên các xét nghiệm khác liên quan đến việc giám sát của bác sĩ có thể hỗ trợ phát hiện ung thư buồng trứng khi di căn.
