Lệch, méo miệng là một trong các dấu hiệu điển hình của người bị tai biến. Tình trạng trên không những gây ảnh hưởng về sức khoẻ mà còn đe doạ tính mạng làm đảo lộn cuộc sống của người bệnh. Bị tai biến méo miệng là như thế nào, có nguy hiểm không, nguyên nhân và cách điều trị ra làm sao?
1. Vì sao người bị tai biến hay méo miệng?
Tai biến là tình trạng máu đến não suy giảm nghiêm trọng, khiến não không được cấp đầy đủ oxy và dưỡng chất cần thiết khiến cho 1 phần hoặc tất cả não bộ bị tổn thương, đình trệ hoặc rối loạn hoạt động. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động và chức năng của não cùng các cơ quan mà vùng não tổn thương chi phối.
Tuỳ theo vùng não bị ảnh hưởng mà người bệnh sẽ có các biểu hiện này khác nhau, Theo Đông y, méo miệng là một dấu hiệu tương đối điển hình và rõ nét.
Tình trạng méo miệng xảy ra khi dây thần kinh số VII – một trong 12 đôi dây thần kinh sọ não – bị liệt. Đây là dây thần kinh chạy song song với mạch máu ở não và có nhiệm vụ điều khiển hoạt động biểu cảm của những cơ vùng mặt.
Trong những trường hợp mắc tai biến, nếu dây thần kinh này bị tổn thương nặng sẽ dẫn đến tình trạng méo miệng và chảy xệ 1 bên mặt.
>> Xem thêm: Đắng miệng: Nguyên nhân và 2 cách xử lý dứt điểm
2. Dấu hiệu của tai biến méo miệng
Dấu hiệu của tai biến méo miệng thường sẽ có một số triệu chứng điển hình sau:
– Một nửa miệng bị méo và xệ xuống, nhân trung cũng bị lệch hoàn toàn so với thông thường mặc dù không có cảm giác đau đớn.
– Người bệnh gặp khó khăn khi ăn vì hay bị rơi vãi thức ăn.
– Chảy nước miếng mỗi khi nói hoặc khi khóc hay khi ngủ vì miệng không đóng được chặt.
– Khó nói hoặc nói không được tròn vành rõ chữ.
– Người bệnh có thể khó nhắm chặt mắt trong lúc nói.
– Những triệu chứng nặng như điếc đột ngột, tay chân tê bì và mắt mù cũng hay xảy ra ở bên bị liệt.
3. Bị tai biến méo miệng có nguy hiểm không?
Tình trạng tai biến méo miệng có thể không gây nguy hiểm ngay về sức khoẻ, tuy nhiên sẽ khiến bệnh nhân tự ti trong giao tiếp. Bên cạnh đó, sinh hoạt đời thường và công việc cũng sẽ bị ảnh hưởng khi người bệnh không nói tròn vành rõ chữ.
4. Cách xử trí nhanh khi bị tai biến méo miệng
Tình trạng tai biến méo miệng dù không gây nguy hiểm về sức khoẻ, tuy nhiên sẽ khiến bệnh nhân mặc cảm. Bên cạnh đó, vì khuôn mặt dị dạng mà người bệnh không nói tròn vành rõ chữ được, cũng làm ảnh hưởng tới một số hoạt động thường nhật.
Do đó, trong cơn tai biến, ngay khi thấy có các dấu hiệu của tình trạng méo miệng thì chúng ta cần sơ cứu cho người bệnh ngay tại chỗ, càng sớm càng tốt nhằm giảm thiểu các biến chứng mang lại. Một số động tác xử trí nhanh khi bị tai biến méo miệng như là:
Dùng 2 ngón tay bấm vào 2 bên khoé miệng và chỗ nối với xương hàm. Khi ấn nếu người bệnh thấy đau nhức nghĩa là bạn đã thực hiện đúng cách.
Nếu bị méo miệng bên tay trái bạn cần bấm mạnh vào phía bên phải, và nếu bị méo miệng bên phải cần bấm mạnh vào phía bên tay trái.
Cùng với khi ngáp, bệnh nhân nên hé miệng hoặc ngáp nhiều lần. Vừa thực hiện động tác ngáp, vừa phải bấm huyệt cho tới khi miệng há lớn tròn lại cân bằng trạng thái ban đầu là được.
Tuy nhiên cũng có trường hợp khi thấy tình trạng méo miệng một vài người đã sử dụng phương pháp ngáp dân gian. Tốt nhất bạn không nên sử dụng phương pháp sơ cứu, vì nếu không cẩn trọng hoặc việc sơ cứu không đúng cách có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho người bệnh.
>> Xem thêm: Bệnh câm: Nguyên nhân và 1 số cách điều trị
5. Sơ cứu và điều trị
5.1 Sơ cứu
Khi thấy người có dấu hiệu nghi bị tai biến méo miệng thì bạn có thể thực hiện sơ cứu ban đầu như sau:
– Ấn 2 đầu ngón tay cái vào 2 bên miệng bệnh nhân tại vị trí giao nhau của xương hàm. Nếu miệng bên phải bị méo hãy ấn chặt vào mép miệng bên kia rồi ngược lại.
– Hướng dẫn người bệnh thở và ngáp nhẹ nhàng trong khi thực hiện massage bấm huyệt.
Lặp lại động tác trên cho đến khi cơ miệng trở lại bình thường.
5.2 Điều trị
Nếu đã có dấu hiệu nói trên thì bạn nên đi thăm khám sớm nhằm chẩn đoán có phải tai biến hay không và lý do gây ra. Khi đã được chẩn đoán là liệt mặt hoặc liệt dây thần kinh số VII thì người bệnh có thể được điều trị bởi 1 hoặc các phương pháp sau
– Điều trị ngoại khoa: Sử dụng các loại thuốc tây gồm các nhóm corticoid kháng viêm, nhóm chống virus, thuốc dãn cơ, nhóm tái tạo màng myelin và tăng cường dẫn truyền dây thần kinh.
– Điều trị nội khoa: Nếu trường hợp cần thiết thì các bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật.
Ngoài ra những phương pháp điều trị khác có thể được sử dụng bao gồm châm cứu, massage và bài tập thể dục vùng cơ mặt.
Các phương pháp trên sẽ cần hội chẩn hoặc hỏi ý kiến của bác sỹ điều trị. Vì vậy, nên đến bệnh viện khi thấy những dấu hiệu của bệnh tật cần được khám và điều trị.
6. Chăm sóc và phòng tránh tai biến tái phát như thế nào?
6.1 Xác định và dự phòng nguy cơ gây tai biến méo miệng
Phát hiện sớm các bệnh tim mạch như cao huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường. .. và điều trị kịp thời là cách ngăn ngừa tai biến nói chung và tan biến méo miệng nói riêng hiệu quả.
6.2 Uống thuốc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ
Nếu có những bệnh đã và đang điều trị bằng thuốc thì cần tuân thủ nghiêm ngặt và tuyệt đối không tự ý dừng thuốc ngay kể cả khi các chỉ số huyết áp, nhịp tim và mỡ máu đang ở ngưỡng bình thường. Khi bị tai biến thì việc tuân thủ điều trị ngày càng trở nên cần thiết.
6.3 Ổn định tâm lý
Trong phần lớn các tình huống thì bệnh nhân tai biến đều cảm thấy xấu hổ và tự ti với tình hình sức khoẻ của bản thân. Vì vậy, người bệnh cũng cần quan tâm đến sức khoẻ của người thân và bác sĩ tâm lí để có hy vọng và tích cực hơn nữa.
Gia đình nên thường xuyên thăm hỏi và động viên người bệnh. Đồng thời khuyến khích người bệnh tham gia những sinh hoạt bên ngoài như tăng cường gặp mặt bè bạn, anh chị em và gia nhập những hội nhóm sẽ cảm thấy thoải mái hơn.
6.4 Tăng cường vận động thể lực
Tập luyện thể dục sẽ hỗ trợ người bệnh phục hồi chức năng nhanh hơn sau khi bị tai biến, giúp phòng ngừa bệnh tật tái phát.
Người bị tai biến có thể thực hiện các động tác hỗ trợ nhẹ nhàng như thổi kèn, nhai kẹo cao su. ..
6.5 Xây dựng thực đơn ăn uống hợp lý đối với người bị tai biến méo miệng
Người bệnh tai biến nên tăng cường bổ sung rau củ và hoa quả, ăn uống hạn chế muối và mỡ động vật. .. Nên ăn những thực phẩm lỏng và cắt miếng cho dễ ăn.
>> Xem thêm: Sứt môi hở hàm ếch : khi nào cần thực hiện phẩu thuật
7. Cách cải thiện di chứng tai biến méo miệng hiệu quả
Với các tình huống không xử trí kịp, hoặc đã tiến hành xử lý tuy nhiên không có hiệu quả thì chúng ta cần thực hiện một vài phương pháp nhằm cải thiện những di chứng của tai biến méo miệng, bao gồm:
7.1. Theo y học cổ truyền
Trong y học cổ truyền, người ta hay dùng phương pháp châm cứu nhằm điều trị các di chứng của tai biến méo miệng. Thông thường, một liệu trình điều trị sẽ diễn ra khoảng 10 – 15 ngày và tần suất 1 ngày/lần. Trong thời gian châm cứu, muốn tăng hiệu quả thì người bệnh nên kết hợp massage và ấn huyệt để giúp rèn luyện cơ miệng. Sau đó, tần suất châm cứu có thể giãn thêm 2 ngày/lần và thực hiện liên tục khoảng 4-6 tuần.
7.2. Theo Tây y
Đối với Tây y, các bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp điện ấm kết hợp bước sóng ngắn trong điều trị tai biến méo miệng. Bên cạnh đó, người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện thêm một số bài tập để giúp cải thiện chứng méo miệng bao gồm:
| Bài tập | Công dụng | Cách thức |
| Bài tập thổi bong bóng | Làm tăng sức mạnh cơ miệng và sức chịu đựng của hàm | Dùng ống hút, nhai kẹo cao su hoặc thè lưỡi ra và thu lưỡi về |
| Bài tập ăn và nói | Nhằm lấy lại chức năng vận động của miệng | Dùng môi, lưỡi, hàm và má cho các hoạt động hàng ngày như ăn, nói |
| Di chuyển cằm | Giúp hạn chế cơ bị chảy xệ, rủ xuống | Người bệnh giữ đầu thẳng, đồng thời di chuyển cằm từ bên này sang bên kia |
Trong tình trạng bệnh nghiêm trọng, tai biến méo miệng có thể chuyển sang chứng liệt nửa người do teo cơ và phải phẫu thuật. Cùng với những biện pháp trên, khi cải thiện chứng tai biến méo miệng, muốn có kết quả tốt người bệnh nên:
Có chế độ dinh dưỡng phù hợp, cần tăng cường thêm các thức ăn chứa chất chống oxy hoá. Đó là những loại rau có màu sắc xanh đậm như bông cải xoăn, súp lơ; ngũ cốc nguyên hạt; một số loại hạt (óc chó, đậu phộng, hạt điều), gừng, trà xanh tươi, . ..
Người bệnh nên tránh ăn uống những đồ chua, đồ cay và thức uống có gas hoặc cồn.
Kết hợp sử dụng các sản phẩm có tác dụng giúp cải thiện và phòng ngừa tai biến mạch máu não. Theo lời khuyên từ những bác sĩ thì người bệnh tai biến méo miệng nên sử dụng những sản phẩm có chứa thành phần Ginkgo biloba, cao Blueberry, Chondroitin, . .. kết hợp với những thành phần tiền vitamin B1, B2 và B 6.
Ưu điểm của sản phẩm này đó là an toàn và lành tính vì được chiết xuất bởi những thành phần thiên nhiên. Bên cạnh đó, những thành phần trong sản phẩm cũng có công dụng khá hiệu quả đối với quá trình chữa trị tai biến méo miệng, bao gồm:
- Ginkgo Biloba: đây là một trong các thành phần được sử dụng trong điều trị các bệnh ảnh hưởng lên não và được xem là chất kích thích hệ thần kinh vô cùng hiệu quả. Thêm nữa, Ginkgo Biloba cũng có tác dụng tăng cường lưu lượng tuần hoàn não.
- Cao Blueberry: được bào chế từ loại cây việt quất giúp điều hoà huyết áp hiệu quả và giảm lượng cholesterol trong máu. Từ đó, chúng góp phần cải thiện chức năng hệ thần kinh và giúp cho dây thần kinh hoạt động khoẻ mạnh.
- Chondroitin với công dụng phục hồi tổn thương màng tế bào dây thần kinh.
Kết hợp với đó là vitamin B1, B2 và B6 giúp cho tế bào dây thần kinh phục hồi nhanh.
Nhìn chung, sản phẩm với những thành phần như Ginkgo biloba, cao Blueberry, Chondroitin, . .. sẽ có tác dụng khá tích cực lên dây thần kinh, giúp dây thần kinh mau hồi phục cũng như ít bị tổn thương. Từ đó, góp phần làm giảm những triệu chứng của tai biến méo miệng.
Ngoài ra, thành phần của sản phẩm cũng có chứa một số chất từ Natri chondroitin sulphat, Fursultiamine, Pyridoxine. Chúng có công dụng bổ sung dinh dưỡng kích thích hệ thần kinh trung ương và giảm đau dây thần kinh. Từ đó, sản phẩm giúp tăng tuần hoàn máu, giảm triệu chứng tê bì tay chân và giúp cải thiện các di chứng khác của tai biến mạch máu não (thiểu năng trí tuệ, mất ngủ, đau mỏi vai gáy, . ..).
Do đó, đây là một sản phẩm vừa giúp cải thiện triệu chứng tai biến méo miệng, đồng thời phòng ngừa bệnh tái phát nên người bị tai biến có thể sử dụng. Để tăng công hiệu người bệnh nên sử dụng theo liều lượng 2 lần/ngày, mỗi lần 1 viên và sử dụng sau bữa ăn. Thời gian sử dụng từ 3-6 tháng. Bên cạnh người bị tai biến méo miệng và tai biến mạch máu não thì một số đối tượng có thể sử dụng sản phẩm hiệu quả đó là: người bị viêm dây thần kinh; người bị rối loạn tuần hoàn não, người bị tê bại tay chân.
8. Các dấu hiệu khác của tai biến
Ngoài méo miệng thì bệnh nhân tai biến có thể có các triệu chứng cảnh báo khác bao gồm:
– Đột nhiên mất cân bằng.
– Chóng mặt, đau đầu dữ dội.
– Mất sự phối hợp thị giác.
– Mờ võng mạc, giảm hoặc mất toàn bộ thị giác.
– Khó vận động chân tay hoặc thâm chí liệt 1 bên cơ thể.
– Khó nói, phát âm không rõ ràng, nói líu câu hoặc nói ngọng khác thường, chỉ nhắc được một câu đơn giản.
Trên đây là một vài chia sẻ về bệnh tai biến méo miệng, hy vọng đã giúp bạn có thể nắm được các thông tin về bệnh tai biến cũng như phương pháp phòng ngừa và điều trị căn bệnh kịp thời. Khi có những dấu hiệu của bệnh, cần tới cơ sở uy tín gần nhất để được điều trị kịp thời
