Lạc nội mạc tử cung là bệnh lý rất phổ biến đối với chị em phụ nữ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết tường tận về nó. Do đó, trong bài viết sau chúng tôi sẽ cung cấp một số kiến thức cần thiết để hỗ trợ cho bạn hiểu lạc nội mạc tử cung là như thế nào.
Lạc nội mạc tử cung là như thế nào?
Lạc nội mạc tử cung là tình trạng diễn ra khi những mô giống với lớp niêm mạc bên trong tử cung phát triển từ bên ngoài tử cung đến ngay trong tử cung, thường là trên những cơ quan khác bên trong vùng chậu hoặc khoang bụng. Các mô lạc nội mạc tử cung có thể sưng tấy và xuất huyết, giống với lớp niêm mạc bên trong tử cung phát triển mỗi tháng, liên quan với tình trạng xuất huyết bên trong vùng chậu và đau bụng khi kinh nguyệt.
“Nội mạc tử cung” là khái niệm ám chỉ lớp niêm mạc lót bên trong tử cung. Trong một kỳ kinh nguyệt, lớp niêm mạc tử cung sẽ phát triển và bị tróc ra nếu việc thụ thai không xảy ra.
Nếu bệnh lạc nội mạc ở tử cung vẫn phát triển, sẽ gây ra một số vấn đề sau:
- Làm tắc nghẽn đường ống dẫn noãn khi u nang phát triển hoặc làm tổn thương buồng trứng. Máu bị mắc kẹt trong buồng trứng có khả năng hình thành nên khối u.
- Viêm (sưng tấy), đau bụng nhiều khi có thai.
- Hình thành mô sẹo và dính (loại mô có khả năng kết dính các cơ quan với nhau). Mô sẹo có thể là tác nhân gây đau vùng chậu và khiến bệnh nhân không thể thụ thai
- Các vấn đề với ruột và thận.
Các giai đoạn bệnh
Có 4 giai đoạn chủ yếu của lạc nội mạc tử cung:
- Giai đoạn I (cực kỳ nhẹ): Có một số mô cấy nhỏ trên các cơ quan hoặc mô ở vùng chậu hoặc bụng. Có ít hoặc không có mô sẹo.
- Giai đoạn II (nhẹ): Có nhiều mô cấy hơn so với giai đoạn 1. Chúng ở sâu bên trong mô và có thể có một số mô sẹo.
- Giai đoạn III (trung bình): Có nhiều mô cấy sâu, đôi khi xuất hiện khối u nội mạc tử cung và mô sẹo xung quanh buồng trứng hoặc cổ tử cung.
- Giai đoạn IV (nặng): Đây là giai đoạn lây lan nhanh nhất. Bạn có nhiều mô cấy sâu và dính dày đặc, kèm theo mô sẹo dày xung quanh buồng trứng, cổ tử cung hoặc thân tử cung và nửa dưới của ruột.
Sự chia giai đoạn của lạc nội mạc ở tử cung không căn cứ trên độ nặng nhẹ của từng triệu chứng. Ví dụ, bệnh tại giai đoạn I có thể gây đau âm ỉ, tuy nhiên một số phụ nữ tại giai đoạn IV có thể không cảm thấy bất kỳ triệu chứng gì.
Các loại lạc nội mạc tử cung
Có ba loại lạc nội mạc tử cung chủ yếu, căn cứ trên nơi khởi phát của bệnh:
Tổn thương ổ bụng hình thái: Thường là loại điển hình nhất. Bạn sẽ thấy xuất hiện tổn thương trên thành bụng – là một lớp mỏng bao phủ bề mặt trong bụng, những cơ quan trong ổ bụng và vùng chậu.
U nội mạc tử cung (tổn thương buồng trứng): Loại u đậm màu sắc, tiết nhiều dịch và nằm sâu trong buồng trứng của người bệnh. Chúng có thể làm tổn thương những mô khoẻ xung quanh.
Nội mạc tử cung xâm lấn sâu: Loại u nang phát triển dưới ổ bụng có thể gây tổn thương đến những cơ quan xung quanh tử cung, ví dụ như ruột hoặc bàng quang. Khoảng 1 – 5% phụ nữ mắc tình trạng này.
>> Xem thêm: Ung thư cổ tử cung: Nguyên nhân, 1 số dấu hiệu nhận biết và cách điều trị
Dấu hiệu lạc nội mạc tử cung
Triệu chứng lạc nội mạc tử cung tại từng phụ nữ không tương tự biệt. Một số phụ nữ thể hiện với các triệu chứng nhẹ, còn những phụ nữ khác có thể xuất hiện những triệu chứng bệnh từ trung bình đến nặng.
Những triệu chứng hay thấy của bệnh gồm:
– Đau: Đây là triệu chứng điển hình nhất hầu như ai cũng từng trải nghiệm. Phụ nữ bị mắc bệnh có thể đối diện với nhiều loại triệu chứng đau khác nhau, bao gồm:
- Đau bụng kinh nguyệt: Tình trạng đau có thể trở nên nặng thêm đáng kể theo thời gian.
- Đau mạn tính vùng lưng dưới và hông.
- Đau trong hoặc sau khi quan hệ tình dục: Nó cũng có thể mô tả là một cảm giác đau “sâu”, khác với cơn đau từ phía sau âm hộ khi đón nhận dương vật.
- Đau ruột.
- Đau khi đi tiêu hoặc tiểu trong kỳ kinh nguyệt. Trong một vài tình huống hiếm, bạn sẽ cảm thấy máu chảy trong tinh dịch hoặc nước tiểu.
- Đau bụng dưới: Lạc nội mạc tử cung có khả năng tác động lên những dây thần kinh liên kết với xương chậu, hông và đùi, khiến bạn không thể bước đi. Bạn có thể bị chuột rút nếu bạn tập thể dục quá sức.
– Ra máu trong kỳ kinh nguyệt.
– Các vấn đề với dạ dày (ruột) như tiêu chảy, táo bón, đầy bụng hoặc buồn nôn, thậm chí là trong chu kỳ kinh nguyệt.
Rất nhiều chị em phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung dù không xuất hiện bất cứ triệu chứng nào. Vậy cho nên, bạn hãy tiến hành thăm khám phụ khoa định kì (6 tháng một/lần) để tầm soát và chẩn đoán bệnh kịp thời.
Nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung
Không ai hiểu rõ ràng nguyên nhân gây ra bệnh này. Các nhà khoa học cho rằng lạc nội mạc tử cung gây ra có thể là bởi:
- Dòng kinh nguyệt chảy ngược lại: Nó được coi là nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh. Mô kinh nguyệt trào lên từ đường ống dẫn noãn sẽ lắng đọng trên những cơ vùng xương chậu, từ đấy sinh trưởng và phát triển.
- Yếu tố gen: Do bệnh có tính di truyền cho nên bệnh có nguy cơ di truyền thông qua gen.
- Các vấn đề với hệ thống nội tiết: Gen bị hỏng sẽ không phát hiện ra và ngăn chặn những mô nội mạc tử cung phát triển ở ngoài tử cung.
- Nội tiết tố: Lượng hormone estrogen trong cơ thể quá cao được cho là nguyên nhân gây ra tình trạng lạc nội mạc tử cung.
- Phẫu thuật: Một số thủ thuật vùng bụng dưới, ví dụ như phẫu thuật lấy thai hoặc cắt bỏ túi tử cung có thể làm cho mô nội mạc tử cung xuất hiện và phát triển.
Ai có nguy cơ mắc bệnh?
Lạc nội mạc cổ tử cung có thể xảy ra với bất cứ phụ nữ nào có kinh nguyệt, nhưng ít gặp hơn với phụ nữ trong lứa tuổi 30 – 40.
Bạn có nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung cao hơn nếu:
- Chưa từng có con
- Kinh nguyệt dài hơn 7 ngày
- Có chu kì kinh nguyệt kéo dài (dưới 27 lần)
- Có tiền sử người thân (mẹ, cô, chị, em) bị lạc nội mạc cổ tử cung
- Đang bị một tình trạng bệnh lý ngăn cản dòng lưu thông của máu kinh nguyệt ra ngoài cơ thể giữa chu kỳ kinh nguyệt.
Phương pháp chẩn đoán
Bác sĩ có thể chẩn đoán lạc nội mạc tử cung dựa trên những dấu hiệu được bạn mô tả. Để chẩn đoán chính xác vấn đề trên, bạn sẽ được chỉ định làm:
- Khám vùng xương chậu: Bác sĩ nhìn thấy khối u trong tiểu khung, di chuyển chậm hoặc dính, đau khi di chuyển. .
- Các chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm, chụp CT hoặc MRI giúp đưa ra ảnh toàn cảnh về các bộ phận sinh dục.
- Nội soi tử cung: nhằm biết được kích thước cùng độ dày của khối u nội mạc tử cung. Phương pháp nội soi giúp chẩn đoán xem bạn có mắc bệnh hay là không.
- Sinh thiết: Bác sĩ sẽ thực hiện nội soi tử cung nhằm thu thập một chủng loại mô, từ đấy mang đi xét nghiệm nhằm chẩn đoán bệnh.
Lạc nội mạc tử cung có vô sinh không?
Khoảng 40% phụ nữ không thể mang thai được chẩn đoán mắc bệnh. Các nhà khoa học cho rằng tình trạng viêm của lạc nội mạc tử cung sẽ làm tổn hại nghiêm trọng sức khoẻ của trứng hoặc tinh dịch làm chúng khó khăn thụ thai hơn. Ngoài ra, viêm tử cung có thể làm tắc nghẽn cổ tử cung, ngăn cản khả năng thụ thai.
Không chỉ thế, tình trạng đau vì lạc nội mạc tử cung cũng đe doạ nghiêm trọng đến tính mạng bệnh nhân. Một số phụ nữ đau đến độ trầm cảm, lo lắng, ngừng làm, bỏ ăn mỗi lần kinh nguyệt, và rất cần thiết đến những liệu pháp điều trị sức khoẻ tâm thần.
Cuối cùng, bệnh làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác bao gồm ung thư tử cung, ung thư vú và ung thư biểu mô tuyến.
>> Xem thêm: 8+ Nguyên nhân dẫn đến polyp cổ tử cung và cách điều trị
Phương pháp điều trị
Không có phương pháp điều trị dứt điểm tuyệt đối, những phương pháp điều trị chủ yếu dựa trên điều trị bảo tồn (phẫu thuật) hoặc nội khoa (dùng thuốc). Song song đó, bạn có thể sử dụng một vài liệu pháp giúp giảm nhẹ tình trạng bệnh.
Những phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung gồm:
Dùng thuốc
Thuốc giảm viêm không steroid (NSAID) gồm ibuprofen (Advil, Motrin) hoặc naproxen (Aleve) cũng có khả năng giảm đau hiệu quả. Nếu các loại thuốc trên không giúp bạn giảm đau, có thể phối hợp với những liệu pháp bổ trợ sau:
- Tắm nước ấm
- Chườm ấm: Để một chai nước khoáng ấm hoặc tấm chăn nóng trên cơ thể
- Tập thể dục đều đặn
- Châm cứu
- Massage
Điều trị nội tiết
Liệu pháp nội tiết nhằm làm giảm nồng độ estrogen do cơ thể tiết ra, giúp cho mô cấy ghép xuất huyết thường xuyên hơn, nhờ vậy ngăn chặn tình trạng viêm, sưng và xuất hiện u nang. Phương pháp điều trị có thể làm cho kinh nguyệt của bạn tạm thời ngừng.
Các nhóm thuốc được chỉ định làm giảm lượng hormone estrogen gồm:
- Viên ngừa thai phối hợp
- Dùng Progestin: tuy vậy, khi dùng thuốc nào với liều ra làm sao phải có ý kiến chỉ định của bác sĩ điều trị. Người bệnh không được tự sử dụng thuốc.
Phẫu thuật bảo tồn
Phương pháp phẫu thuật áp dụng đối với người phụ nữ không phù hợp với hai phương pháp uống thuốc tây và thay đổi nồng độ nội tiết tố. Mục tiêu của phẫu thuật nội soi là tiêu diệt hoặc ức chế quá trình phát triển của nội mạc tử cung mà không làm tổn hại chức năng sinh dục.
Phẫu thuật nội soi phúc mạc – phương pháp phẫu thuật xâm lấn thấp – được sử dụng để cắt bỏ những khối u lạc nội mạc tử cung, phẫu thuật cắt bỏ những u nang đang phát triển. Biện pháp đốt laser cũng sẽ được chỉ định với mục đích tiêu huỷ mô “lạc chỗ” này.
Phẫu thuật cắt bỏ tử cung
Hiếm khi, bác sĩ sẽ chỉ định cắt bỏ tử cung như một giải pháp sau cùng nếu tình hình bệnh của bạn không đáp ứng với mọi phương pháp điều trị hiện nay.
Trong khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ cắt toàn bộ tử cung, buồng tử cung, hoặc toàn bộ buồng trứng bởi vì những nơi này sản xuất ra estrogen – nguyên nhân gây ra quá trình phát triển của mô nội mạc tử cung. Ngoài ra, bác sĩ sẽ cắt những mô bị chấn thương xung quanh.
Khi cắt toàn bộ tử cung, bạn sẽ không có thai được nữa. Chính vì vậy, cần suy nghĩ rất kĩ trước khi thực hiện phương pháp trên, kể cả khi bạn đang đến lứa tuổi lập gia đình và có con.
Cách phòng bệnh
Bạn không thể nào ngăn chặn lạc nội mạc tử cung đi đến cùng được. Thế nhưng, bạn có thể giảm khả năng phát triển bệnh bằng cách giảm nồng độ hormone estrogen trong cơ thể bằng cách:
- Nhờ bác sĩ tư vấn sử dụng các phương pháp tránh thai có nội tiết tố, ví dụ như thuốc uống, viên dán hoặc vòng tránh thai nội tiết tố.
- Tập thể dục đều đặn (ít nhất 4 giờ mỗi tuần) nhằm giữ hàm lượng estrogen trong cơ thể thấp. Kết hợp tập luyện và giảm hàm lượng mỡ sẽ góp phần giảm nồng độ estrogen trong cơ thể.
- Tránh uống nhiều rượu bia: Các nhà khoa học đã phát hiện rượu bia làm tăng nồng độ estrogen. Do đó, bạn không được uống nhiều quá 1 ly mỗi ngày.
- Hạn chế đồ uống có caffeine: Tiêu thụ nhiều hơn một món thức uống có nhiều caffeine mỗi ngày, cụ thể là soda và trà xanh, có thể làm tăng nồng độ estrogen.
Hỏi đáp về Lạc nội mạc tử cung
Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có làm mẹ được không?
Như trên đã đề cập, bệnh có thể khiến bạn khó khăn thụ thai. Nguyên nhân là mô phát triển ở cổ tử cung có thể gây ra sẹo, tác động lên buồng tử cung và ngăn cản không cho noãn gặp gỡ tinh trùng. Không chỉ thế, bệnh cũng ngăn cản noãn đã thụ tinh làm tổ trong buồng tử cung.
>> Xem thêm: 6+ Các bệnh thường gặp ở tử cung mà chị e nên chú ý
Bệnh có gây ung thư không?
Nhiều bằng chứng tìm ra sự liên quan của lạc nội mạc tử cung và một số tình trạng bệnh lý liên quan, ví dụ như:
- Hen suyễn, dị ứng và nhạy cảm với hoá chất
- Các bệnh tự miễn, theo kia hệ miễn dịch của cơ thể vốn dĩ đảm nhiệm công dụng kháng lại bệnh tật đã xoay qua tiến công thiết yếu nó. Những bệnh này bao gồm có đa xơ cứng, bệnh lupus ban đỏ cùng một vài suy tuyến giáp.
- Hội chứng suy nhược mãn tính và căng cơ xơ hoá.
- Một số bệnh ung thư, chẳng hạn như ung thư buồng trứng và ung thư vú
Lạc nội mạc tử cung có khỏi sau mãn kinh không?
Đối với hầu hết phụ nữ, những cơn đau nhức của lạc nội mạc tử cung được giảm dần từ khi bước sang giai đoạn mãn kinh. Đó là vì khi cơ thể dừng sản sinh hormone estrogen, khối u nội mạc tử cung sẽ phát triển chậm lại. Tuy nhiên, một số phụ nữ sử dụng liệu pháp hormone mãn kinh lại cảm thấy có những dấu hiệu của bệnh.
Nếu bạn bị những triệu chứng của bệnh lý phụ khoa làm phiền khi đã mãn kinh, cần thăm khám bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời.
Những bệnh lý phụ khoa có thể uy hiếp tính mạng chị em phụ nữ dưới nhiều độ tuổi, tuy nhiên nguy hiểm nhất là phụ nữ trong lứa tuổi dậy thì. Đừng để những bệnh phụ khoa nghiêm trọng như lạc nội mạc tử cung, u buồng trứng, viêm phần phụ. .. ngăn cản giấc mộng làm mẹ của bạn! Hãy khám ngay khi có những triệu chứng bệnh để được điều trị nhanh chóng và kịp thời.
